Апоптоз – Эсийн амиа хорлолт

Өнөөдөр интернетээс мэдээлэл уншиж байгаад Гүнма их сургуулийн, инженерийн факультетийн хими-биохимийн оюутан П. Хулангийн "эсийн өөрийгөө устгал буюу апоптоз"-ийн талаар сонирхолтой байдлаар, ойлгомжтой бичсэн материалыг олсноо та бүхэнд хүргэж байна.

Апоптоз – Эсийн амиа хорлолт

Английн эрдэмтэд Дж.Керра, Э.Уайли и А.Керри нар “апоптоз” гэдэг нэр томъёог анх 1972 онд эрдэмийн ажилдаа хэрэглэсэн юм. 

Апоптозийн механизмын молекулийн болон генетикийн судалгааг анх С.Бернер, Дж.Салстон, Р.Хорвиц нар судалж эхэлсэн ба програмчлагдсан эсийн үхлийн судалгаанд олсон амжилт болон физиологи буюу анагаах ухааны чиглэлд эд эрхтэний хөгжлийн генетикийн зохицуулалтад нээлт хийснийхээ төлөө 2002 онд гурвуулаа Нобелийн шагнал хүртжээ.

Амьд биеийн хамгийн бага нэгж бол “ЭС”. Эс нь өөрөө өвчилсн үедээ бусдадаа халдварлуулж тухайн биетийг аюулд оруулахаас сэргийлэн өөрийгөө золиосолдог юм байна. Ингэхдээ тухайн “үхэл”-ийн дохиог митохондриос гаргадаг. Митохондри гэдэг нь юу вэ гэхээр бид хөдөлгөөн хийх, аливааг эргэцүүлэн тунгаах гээд өдөр тутамд хийж буй үйлдэл болгонд шаардагдах энергийг идсэн хүнснээс тань хүчилтөрөгчийг ашиглан ГФА хэмээх өндөр энерги бүхий молекул болгож нөөцөлдөг эсийн маш чухал органоид (эрхтэнцэр) юм. Түүний нэгэн сонирхолтой бөгөөд маш чухал бас нэгэн үүрэг бол эсийн үхэл болох АПОПТОЗ хэмээх үзэгдэл юм.